Δεν υπάρχει μάλλον άλλη περιοχή της υδρογείου που να γνώρισε έναν τόσο πρωτότυπο πολιτισμό με θεμελιώδη γνωρίσματα και αναρίθμητες δοξασίες και έθιμα, όσο η Ελλάδα. Άλλωστε ο ελληνικός πολιτισμός είναι από μόνος του ένα αμάλγαμα από εγχώρια προελληνικά και από μεταγενέστερα κρητικά, αχαϊκά, δωρικά ιωνικά, θρακικά και άλλα στοιχεία. Σ’ αυτήν την περιοχή οι τόποι, το έδαφος, η γη στάθηκαν δυνατότερα από τους ανθρώπους, τις διαφορές και τις έχθρες τους.
Η γη, όπως κι αν κάθε φορά ονομάζεται, παραμένει πρώτιστα η ενσάρκωση της γονιμότητας και οι θεές που τη συμβολίζουν, είναι πρώτα από όλα θεές της ζωής και του θανάτου. Στην Ελλάδα ξεχωρίζει η λατρεία μιας Μεγάλης θεάς, μιας παντοδύναμης θεότητας που κυβερνά τη φύση και τους ανθρώπους. Χωρίς αυτήν, τίποτα δεν θα φύτρωνε, δεν θα γεννιόταν και δεν θα πολλαπλασιαζόταν.
Σ’ αυτήν την αρχέγονη θεά οι Έλληνες εξέφραζαν την ευγνωμοσύνη και το φόβο τους. Ευγνωμοσύνη, αφού αυτή κάνει το σπόρο του σιταριού να βλαστάνει από το χώμα, αυτή δίνει στα δέντρα το φύλλωμα τους και τους καρπούς και στους ανθρώπους τη ζωή και τα παιδιά τους. Από την άλλη προκαλούσε και το φόβο, αφού βασίλευε και κάτω από τη γη, σε εκείνο το πηχτό και ασάλευτο σκοτάδι όπου παραχώνονταν και όσα έκλειναν τον κύκλο της ζωής τους. Όλα δημιουργούνταν από εκείνη και όλα χάνονταν μέσα σε εκείνη. Αυτήν τη Μεγάλη Θεά, τη Μητέρα Γη, τη συναντάμε σε όλους τους μύθους της ελληνικής και μεσογειακής αρχαιότητας. Στη συνέχεια την εφοδίασαν και με έναν σύντροφο, τον ουρανό. Και οι δύο μαζί γεννούν ζωές, που πεθαίνουν και ξαναγεννιούνται…
Οι θεοί πρόσφεραν τις πρώτες ύλες και οι Έλληνες δημιουργούσαν…
Το στάρι είναι, αν όχι το πρώτο, πάντως από τα πρώτα φυτά που καλλιέργησε ο άνθρωπος πάνω στη γη. Από την Παλαιά Διαθήκη ήδη, το ψωμί χαρακτηρίζεται ως πηγή δύναμης και στοιχείο χωρίς το οποίο όλα τα άλλα μέσα διατροφής καθίστανται ελλιπή.
Από την αρχή της ζωής στον πλανήτη μας, οι άνθρωποι έτρωγαν τους καρπούς των δημητριακών, αρχικά ωμούς και αργότερα καβουρντισμένους. Έτριβαν ανάμεσα σε δύο λείες πέτρες (χειρόμυλους) τους σπόρους και έφτιαχναν ένα χοντραλεσμένο αλεύρι. Στη συνέχεια το ανακάτευαν με νερό και δημιουργούσαν ένα χυλό. Μετά έφτιαξαν έναν πιο πηχτό χυλό και τον έψησαν σε πυρακτωμένη πέτρα.
Αυτό το παρασκεύασμα ήταν ο πρόγονος του ψωμιού…
