Τα παραδοσιακά ζυμαρικά που παρασκευάζονται στα ελληνικά νοικοκυριά έως σήμερα είναι τα ίδια εδώ και πολλές γενιές. Διακρίνονται για την εξαιρετική ποιότητά τους, τις αγνές πρώτες ύλες παρασκευής και την υψηλή θρεπτική αξία τους.

Χυλοπίτες
Παρασκευάζονται από σταρένιο αλεύρι, αυγά και κατσικίσιο γάλα. Αφού ανοίξουμε το φύλλο το αφήνουμε να στεγνώσει και το κόβουμε σε μακριές λωρίδες (λαζάνια) ή χυλοπίτες κοντές. Τρώγονται φρέσκες και αποξηραμένες.

Τραχανάς ξινός (ψιλός και χοντρός)
Φτιάχνεται από αλατισμένο γάλα το οποίο μένει εκτός ψυγείου να ξυνίσει, προζύμι και σταρένιο αλεύρι. Κόβεται σε μεγάλες πίτες και σταδιακά αφού στεγνώσει σε μικρότερα κομμάτια τα οποία στο τέλος τρίβουμε στο ειδικό κόσκινο στο μέγεθος που μας αρέσει (χοντρό ή ψιλό). Καταναλώνεται αποξηραμένος.

Τραχανάς γλυκός
Παρασκευάζεται με τον ίδιο τρόπο με τον ξυνό αλλά με κανονικό γάλα. Το αλεύρι που χρησιμοποιούμε είναι κομμένο σιτάρι (ή και ολικής άλεσης). Βρασμένος με γάλα είναι ιδανικός για παιδιά.

Τραχανάς νηστίσιμος
Γίνεται όπως ο ξινός τραχανάς με σταρένιο αλεύρι, αλλά αντικαθιστούμε το γάλα με χυμό φρέσκιας ντομάτας.

Μακαρόνια πλαστά
Γίνονται από αλεύρι σταριού που ζυμώνεται με νερό και ελάχιστο αλάτι. Πλάθονται ομοιόμορφα σε σκληρή επιφάνεια. Για να είναι «τρυπητά» τυλίγονται γύρω από ένα ξυλάκι ή βελόνα πλεξίματος. Μαγειρεύονται νωπά.
Στριφτάδια
Γίνονται από σταρένιο αλεύρι και νερό. Κάνουμε τη ζύμη κόκκους όπως τον τραχανά και τα βράζουμε νωπά.

Γκόγκες ή γκόγλιες, ή τζόλια
Παρασκευάζεται από σταρένιο αλεύρι ολικής άλεσης, νερό και αλάτι. Μαγειρεύονται νωπές. Είναι αρβανίτικης προέλευσης.

Τρόποι μαγειρέματος
Τα ζυμαρικά μαγειρεύονται ανάλογα το είδος και τις προτιμήσεις μας με νερό, ζωμό, σάλτσα ή γάλα, στην κατσαρόλα, στο ταψί ή στο τηγάνι. Τρώγονταν σκέτα, με τη συνοδεία ξερής μυζήθρας, φρέσκια ντομάτα, σκόρδο, βασιλικό, διάφορα λαχανικά και μπαχαρικά, ενώ συνοδεύονται με κρέας, κοτόπουλο, κυνήγι κ.λπ.

Φύλαξη αποξηραμένων ζυμαρικών
Εξαιρετικά σημαντικός είναι ο τρόπος φύλαξης και αποθήκευσης των ζυμαρικών αφού η διάρκεια ζωής τους εξαρτάται άμεσα από τις συνθήκες φύλαξης μέχρι να καταλήξουν στο πιάτο μας.
Βασικό είναι το στάδιο της αποξήρανσης. Μετά την παρασκευή τους πρέπει να μείνουν αρκετά ώστε να αφυγρανθούν εντελώς, διότι αν μείνει έστω και η παραμικρή υγρασία ελλοχεύει ο κίνδυνος να μουχλιάσουν ή να δημιουργηθούν παράσιτα.
Αφού φτιάξουμε τα ζυμαρικά μας, απλώνουμε ένα καθαρό σεντόνι πάνω σε ένα κρεβάτι, σε αεριζόμενο χώρο προστατευμένο από την παρουσία εντόμων. Τα αφήνουμε να αποξηρανθούν καλά για μερικές ημέρες, αναδεύοντάς τα καθημερινά αρκετές φορές.
Στο στάδιο αυτό αν έχουμε χώρο τα βάζουμε στο ψυγείο, στη συντήρηση ή στην κατάψυξη.
Προληπτικά και αφού έχει προηγηθεί η σωστή ξήρανση, μπορούμε να τα περάσουμε από το φούρνο. Βάζουμε μια ποσότητα ζυμαρικών σε ένα ταψί ώστε να γίνει μια στρώση περίπου 2 εκατοστά (δύο δάχτυλα περίπου), το στρώνουμε ομοιόμορφα και το βάζουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 100°C για 10 λεπτά. Ενδιάμεσα ανακατώνουμε με ξύλινη κουτάλα. Τα αφήνουμε να κρυώσουν καλά και τα βάζουμε σε πάνινα βαμβακερά σακουλάκια σαν μεγάλα πουγκιά. Με καλή φροντίδα μπορούν να διατηρηθούν μέχρι και δύο χρόνια. Τα σακουλάκια παλιότερα τα κολλάριζαν με αλάτι για να αποτρέπεται η δημιουργία παράσιτων. Τις μακριές χυλοπίτες (λαζάνια) που είναι εύθραυστες τις βάζουμε σε χάρτινο καθαρό κιβώτιο μέσα στο οποίο έχουμε στρώσει λαδόκολλα. Αφήνουμε να περισσεύει μέρος της λαδόκολλας και μ’ αυτό σκεπάζουμε το πάνω μέρος και κλείνουμε το κιβώτιο. Για να προστατέψουμε τα ζυμαρικά μας μπορούμε να βάλουμε σε ένα τούλι μερικούς κόκκους άκοπο πιπέρι και αφού το δέσουμε να το βάλουμε στο σακουλάκι που τα φυλάμε. Όλα τα ζυμαρικά φυλάσσονται σε ξηρό και δροσερό μέρος ή στο ψυγείο.