Νέα ευρήματα από τη Μέση Ανατολή
Η καλλιέργεια δημητριακών θεωρείται ότι αποτέλεσε την αρχή για την εμφάνιση της γεωργίας, αλλά νέα στοιχεία από τη Μέση Ανατολή ενισχύουν την πιθανότητα η παραγωγή μπίρας να προηγήθηκε της δημιουργίας ψωμιού.
Μέχρι τώρα όλοι συμφωνούν ότι η μπύρα είναι από τα αρχαιότερα ποτά, που δεν εφευρέθηκε ή δημιουργήθηκε από τον άνθρωπο, αλλά ανακαλύφθηκε τυχαία. Αρκούσε ένα ξεχασμένο βρεγμένο καρβέλι κριθαρένιου ψωμιού για να αρχίσει μια ζύμωση την οποία οι άνθρωποι παρατήρησαν και εξέλιξαν. Είναι γνωστό ότι η μπίρα πρωτοεμφανίστηκε πριν από περίπου 5500 με 6000 χρόνια. Οι Μεσοποτάμιοι αρχικά ανέπτυξαν τον τρόπο παρασκευής της και αργότερα οι αιγύπτιοι ήταν εκείνοι που, υπό την αιγίδα του Φαραώ, την ανέπτυξαν σε μεγάλο βαθμό και ήταν οι πρώτοι που την εξήγαγαν στα γειτονικά κράτη και στην Ευρώπη, γύρω στο 2000 π.Χ.
Νέα στοιχεία όμως εικάζουν ότι η παραγωγή μπύρας προηγήθηκε από την παρασκευή του ψωμιού. Ερευνητές λοιπόν από τις ΗΠΑ, με επικεφαλής την κινεζικής καταγωγής καθηγήτρια αρχαιολογίας, Λι Λιου, του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αρχαιολογικής επιστήμης «Journal of Archaeological Science», ανακάλυψαν στο Ισραήλ ίχνη της αρχαιότερης στον κόσμο παραγωγής μπίρας, προ περίπου 13.000 ετών. Η ανακάλυψη έγινε στο σπήλαιο Ρακεφέτ, κοντά στη σημερινή Χάιφα. Εκεί, μεταξύ άλλων, βρέθηκαν λίθινα γουδιά, πάνω στα οποία υπήρχαν υπολείμματα φυτόλιθων, που -όπως έδειξε η χημική ανάλυση- προέρχονταν από την παραγωγή μπίρας.
Για περισσότερα από 60 χρόνια, αρκετοί επιστήμονες συμφωνούσαν ότι σε μερικές περιοχές του κόσμου η μπίρα υπήρξε το βασικό κίνητρο για να ξεκινήσει η καλλιέργεια δημητριακών και δεν συνέβη το αντίθετο, όπως συνήθως πιστεύεται, δηλαδή πρώτα να καλλιεργήθηκαν τα δημητριακά και μετά, κάποια στιγμή, φτιάχτηκε και η μπίρα από αυτά. Τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι οι Νατούφιοι, κυνηγοί-συλλέκτες της ανατολικής Μεσογείου, είχαν πολύ πρόωρα παράγει μπίρα. Όπως είπε η Λιου, «πρόκειται για την αρχαιότερη στον κόσμο γνωστή δημιουργία αλκοολούχου ποτού από τον άνθρωπο». Πιστεύεται ότι οι Νατούφιοι έφτιαχναν αρχικά τη μπίρα για να συνοδεύσουν τα τελετουργικά με τα οποία τιμούσαν τους νεκρούς τους.
Η αρχαία μπίρα ασφαλώς απέχει πολύ από τη σημερινή. Οι πρώτοι ζυθοποιοί δεν γνώριζαν τίποτα γύρω από την ζύμωση, παρά μόνο από εμπειρία ήξεραν ότι τα υπολείμματα από προηγούμενες ζυθοποιήσεις, που παρέμεναν στο εσωτερικό των δοχείων που χρησιμοποιούσαν για αυτή την δουλειά, ήταν ικανά να χαλάσουν την νέα ζύμωση και το προϊόν. Γαλακτικά όξινα βακτηρίδια δίνανε έναν ελαφρύ ξινό χαρακτήρα στο ποτό. Ο λυκίσκος ήταν άγνωστος μέχρι τότε, κι έτσι δεν τον χρησιμοποιούσαν. Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε το 1097 μ.Χ. και από τότε είναι ένα από τα βασικά συστατικά της μπίρας, δίνοντάς της την χαρακτηριστική αυτή γεύση και οσμή.
Τον 8ο περίπου αιώνα μ.Χ., η τέχνη της ζυθοποίησης στην Αίγυπτο σταμάτησε μετά από τις επιδρομές των Μουσουλμάνων, και την επιβολή του Κορανίου που απαγόρευε κάθε είδους αλκοολούχου ποτού. Αλλά το μυστικό είχε ήδη μεταφερθεί στους κατοίκους της Βαυαρίας και της Βοημίας, και μετά εξαπλώθηκε στις βόρειες χώρες, αλλά και μέχρι τις Βρετανικές ακτές. Στις αρχές του 1ου αιώνα μ.Χ. η παραγωγή της μπύρας πέρασε και στα μοναστήρια, όπου οι μοναχοί είχαν βρει ένα εξαιρετικό ποτό για να συνοδεύουν τα γεύματά τους, αλλά και για τις ημέρες της νηστείας τους, μιας και επιτρεπόταν και ήταν ιδιαίτερα θρεπτική. Λίγο αργότερα άρχισαν να την εμπορεύονται, μιας και ήταν εξαιρετικής ποιότητας, με αποτέλεσμα να τύχουν γενικότερης αποδοχής.
Στην Ελλάδα το πρώτο εργοστάσιο παρασκευής ζύθου ήταν αυτό του Ιωάννη Γ. Φίξ που κατασκευάστηκε το 1864. Αργότερα ακολούθησαν σε όλη την Ελλάδα και άλλα μικρά ζυθοποιία όπως το Μάμος, Fischer, Μπερνουδιάκης, Τσοκαρόπουλος και άλλοι.
