Οι Μικρασιάτες, αλλά και πιο πριν οι Βυζαντινοί, έτρωγαν πολλά φρούτα. Με αυτά έφτιαχναν και σερμπέτια, ρετσέλια και ζαχαρωτά. Για το χειμώνα αποξήραιναν σταφύλια, δαμάσκηνα και βερίκοκα, τα οποία έτρωγαν ξηρά ή τα έκαναν κομπόστες, χοσάφια όπως έλεγαν. Επίσης ένα οθωμανικό γεύμα τελείωνε πάντα με ένα χοσάφι. Στα χοσάφια της υψηλής οθωμανικής κουζίνας, εκτός από φρούτα και ζάχαρη, χρησιμοποιούσαν ξηρούς καρπούς και μυρωδικά, όπως ροδόνερο, ανθόνερο πορτοκαλιάς και μόσχο. Όπως από το ελληνικό τραπέζι δεν έλειπε το κρασί, έτσι και από το οθωμανικό γεύμα δεν έλειπε το σερμπέτι. Τα πιο εκλεπτυσμένα σερμπέτια τα παρασκεύαζαν από τριαντάφυλλα, νούφαρα, μενεξέδες και κρίνα. Τα απλά καθημερινά, τα έφτιαχναν με σταφύλια, μέλι ή νερό με μέλι.
Τα σταφύλια στην κυριολεξία περικύκλωναν την Κωνσταντινούπολη. Τα έτρωγαν φρέσκα ή τα αποξήραιναν για το χειμώνα. Τα έκαναν πετιμέζι και σερμπέτι και τα πουλούσαν στους δρόμους σαν αναψυκτικό μέχρι τον χειμώνα.
Τα σερμπέτια πολύ αργότερα έγιναν πηγή έμπνευσης για τα γνωστά σορμπέ της δυτικής κουζίνας.
Το άρωμα του ρόδου και το γλυκό τριαντάφυλλο
Το γλυκό τριαντάφυλλο ήταν πολύ αγαπητό στη Μικρά Ασία. Μάλιστα στους κήπους των εξοχικών κατοικιών, φύτευαν τριαντάφυλλα ειδικά για σερμπέτια και γλυκό κουταλιού. Με αυτά έφτιαχναν και διάφορα ζαχαρωτά και ροδόνερο.
Διαδικασία:
Θα χρειαστούμε 100 γραμμ. Μυρωδάτα κόκκινα ροδοπέταλα. Με ένα ψαλιδάκι κόβουμε τις άκρες από τα ροδοπέταλα. Τα πλένουμε, τα στραγγίζουμε και τα βάζουμε στην κατσαρόλα. Προσθέτουμε το 1 κιλό ζάχαρη και το χυμό ενός λεμονιού. Ανακατεύουμε πολύ απαλά, κλείνουμε το καπάκι της κατσαρόλας και το αφήνουμε για 3 ημέρες σε σκιερό μέρος. Την Τρίτη ημέρα προσθέτουμε άλλο 1 κιλό ζάχαρη, 2 ποτήρια νερό και τα βράζουμε σε δυνατή φωτιά για 20 λεπτά. Χαμηλώνουμε τη φωτιά, ξαφρίζοντάς το συνεχώς μέχρι να δέσει το γλυκό. Μόλις κρυώσει, το βάζουμε σε βαζάκια και διατηρούμε το γλυκό τριαντάφυλλο στο ψυγείο.
Σερμπέτι τριαντάφυλλο
Παίρνουμε 200 γραμμ. Κόκκινα, αρωματικά ροδοπέταλα.
Κόβουμε τις άκρες, τα πλένουμε και τα στραγγίζουμε. Μετά τα βάζουμε σε ένα βάζο, προσθέτουμε το χυμό ενός λεμονιού, και 2 ποτήρια νερό, κλείνουμε το στόμιο με ένα τουλπάνι ή απορροφητικό χαρτί και το αφήνουμε σε σκιά για μια εβδομάδα.
Μετά βγάζουμε τα ροδοπέταλα από το βάζο, προσθέτουμε 2 ποτήρια ζάχαρη, ανακατεύουμε καλά και αφήνουμε το βάζο άλλη μια εβδομάδα σε σκιερό μέρος.
Μόλις ολοκληρωθεί και η δεύτερη εβδομάδα, προσθέτουμε δυο ακόμη ποτήρια ζάχαρη και άλλα 2 ποτήρια νερό.
Ανακατεύουμε να διαλυθεί τελείως η ζάχαρη, το σουρώνουμε, το αδειάζουμε σε μπουκάλι και το διατηρούμε στο ψυγείο. Σερβίρεται κρύο αραιωμένο με νερό.